© Vangelo di Luca 2004.
Traduzione dal greco in sardo campidanese, variante del Sarcidano isilese, di Antioco e Paolo Ghiani.
Traduzione dal greco in sardo logudorese di Socrate Seu.
Consulenza esegetica e filologica di Antonio Pinna e Antonio Piras.
Versetti

(††) dopo un termine che appare solo una volta in tutto il Nuovo Testamento

(†) dopo un termine che appare solo una volta in Lc.

L'accento delle parole, ove non indicato, cade sulla penultima vocale.

Ghiani 2000 Ghiani 2003 Seu Proposta 1 Modifiche  
 

28 E apustis chi at nau totu custas cosas [Gesus] si nc’incaminàt ananti faci a Gerusalemi.

 

28 E apustis chi at nau totu custas cosas, [Gesus] si nc’incaminàt ananti artziendi faci a Gerusalemi.

 

Lc 19,28 E daboi chi nerzeit custas cosas, si tucheit addainanti pighendhe a Gerusalemme.

 

Lc 19,28 E daboi chi nerzeit custas cosas, si tucheit addainanti pighendhe a Gerusalemme.

 
 

29 E est sussediu comenti fut acostiendi a Betfage e Betania a tretu de su monti, su chi ddi nanta de is Olivarius, ca at mandau duus de is iscientis,

 

29 E est sussèdiu ca, candu fut acostiendi a Betfage e a Betania a tretu de su Monti de is Olivarius, commenti ddi nant, at mandau duus de is iscientis,

 

Lc 19,29 E isteit chi comente s’acurtzieit a Betfaghe e a Betània a s’ala ‘e su monte chi li naran de sas Olias, imbieit duos de sos dischentes,


Lc 19,29 E isteit chi candho s’acurtzieit a Betfaghe e a Betània a s’ala ‘e su monte chi li naran de sas Olias, imbieit duos de sos dischentes,
 
 

30 narendi: «Andai a sa bidda a faci; intrendi eis a agatai unu burrincu acapiau, chi non dd’at mai setziu nemus, iscapiaindeddu e beteindeddu.

 

30 narendi: «Andai a sa bidda a faci (†); intrendi eis a agatai unu burrincu acapiau, chi non dd’at mai sètziu nemus, iscapiaindeddu e beteindeddu.

 

Lc 19,30 nerzendhe: “Andhade a sa ‘iddha chi est de fronte a innoghe (†) e daghi b’azis a esser intrados azis a agatare unu poleddhu ligadu, chi peruna pessone s’at mai sètzidu, isolvìdelu e batidendhelu.

 

Lc 19,30 nerzendhe: “Andhade a sa ‘iddha chi est de fronte a innoghe e daghi b’azis a esser intrados azis a agatare unu puddhèrigu ligadu, chi peruna pessone s’at mai sètzidu, isolvìdelu e batidendhelu.
 

 
 

31 E chi calancunu si pregontat: "Poita ndi ddu iscapiais?", arrespundei aici: "Su Sennori ndi tenit abisongiu"».

 

31 E chi calancunu si pregontat: E poita ndi ddu seis iscapiendi?, eis a narri aici: "Poita ca su Sennori nostu ndi tenit abbisongiu».

 

Lc 19,31 E si calicune bos pregunterat: Proite lu sezis isolvendhe?, nàdeli goi: Su Segnore ndh’at bisonzu”.

 

Lc 19,31 E si calicune bos pregunterat: - Proite lu sezis isolvendhe? -”, nàdeli goi: - Su Segnore (nostru) ndh’at bisonzu”.
 

 

32 E cussus chi funt istetius mandaus funt andaus e ant agatau comenti ddis at nau.

 

32 E is chi iat mandau funt andaus e ant agatau su chi (comenti) ddis iat nau.

 

Lc 19,32 Sos chi aiat imbiadu tandho s’aviein e agatein comente lis aiat nadu.

 

Lc 19,32 Sos chi aiat imbiadu tandho s’aviein e agatein comente lis aiat nadu.
 

 
 

33 Candu fiant scapiendindi su burrincu, is meris ddis ant nau: «Poita seis iscapiendindi su burrincu?».

 

33 Candu fiant scapiendindi su burrincu, is meris ddis ant nau: «Poita seis iscapiendindi su burrincu?».

 

Lc 19,33 Candho, duncas, fin isolvendhe su poleddhu, sos meres (suos) lis nerzein: “Proite lu sezis isolvendhe su poleddhu?”.

 

Lc 19,33 Candho, duncas, fin isolvendhe su puddhèrigu, sos meres lis nerzein: “Proite lu sezis isolvendhe su puddhèrigu?”.
 

 
 

34 E issus ant nau: «Su meri nostu ndi tenit abisongiu».

 

34 E issus ant nau: «Poita su Sennori nostu ndi tenit abbisongiu».

 

Lc 19,34 Issos nerzein, tandho: “Su Segnore  ndh’at bisonzu”.

 

Lc 19,34 Issos nerzein, tandho: “Su Segnore (nostru) ndh’at bisonzu”.
 

 
 

35 E nci dd’ant ingortu anca fut Gesus e ant getau a pitzus de su burrincu is manteddus insoru e nci ant ampulau a Gesus.

 

35 E ndi dd’ant ingortu anca fut Gesus e nci ant getau a pitzus (†)de su burrincu is manteddus insoru e nci ant fatu ampulai a Gesus.

 

Lc 19,35 E che lu giutein a Gesùs, ‘etein subra (†) su poleddhu sas mantellas issoro e che setzein a Gesùs.

 

Lc 19,35 E che lu giutein a Gesùs, ‘etein subra su puddhèriguu sas mantellas issoro e che setzein a Gesùs.
 

 
 

36 Comenti issu caminàt sterriant asuta is manteddus insoru in sa bia.

 

36 E comenti issu fiat andendi sterriant (††) is manteddus insoru in sa bia.

 

Lc 19,36 E mentras chi isse avanzaiat, isterrian (††) sas mantellas issoro in su caminu.

 

Lc 19,36 E mentras chi [E a medida chi] isse avanzaiat, isterrian sas mantellas issoro in su caminu.

 

37 Issu fiat giai acostiendi a tretu de sa punta a basciu de su monti de is Olivarius totu su muntoni de is iscientis ant incumetzau a s’alligrai e a laudai a Deus a boxi manna po totus is cosas poderosas chi aint biu,

 

37 Issu fiat giai acostiendi a tretu de sa calada (††)de su Monti de is Olivarius candu totu sa truma de is iscientis, totu prexaus, ant incumetzau a laudai a Deus a boxi manna po totus is cosas poderosas chi iant biu,

 

Lc 19,37 Candho, posca, isse si fit giai  acurtziendhe a sa falada (††) ‘e su Monte ‘e sas Olias, totu canta sa truma ‘e sos dischentes, allegrèndhesi, comintzeit a laudare a Deus a boghe manna pro totu sos signos de potèntzia chi aian bidu,

 

Lc 19,37 Candho, posca, isse si fit giai acurtziendhe a sa falada ‘e su Monte ‘e sas Olias, totu sa truma ‘e sos dischentes, allegrèndhesi, comintzeit a laudare a Deus a boghe manna pro totu sos signos de potèntzia chi aian bidu,

 

38 narendi: «Beneditu su chi est benendi,
s’urrei, a nomini de su Sennori.
In su celu paxi
e gloria in is celus artus».

 

38 narendi: 
«Beneditu ses tui chi lompis, 
s’urrei, a nòmini de su Sennori.
In su celu paxi 
e gloria in su logu prus artu».

 

Lc 19,38 nerzendhe: “Beneitu su chi est benzendhe, su re in nomen de su Segnore; in chelu paghe e glòria in su piùs altu ‘e sos chelos.


Lc 19,38 nerzendhe: “Beneitu su chi est benzendhe, su re in nomen de su Segnore; in chelu paghe e glòria in su piùs altu ‘e sos chelos.
 
 

39 E unus cantus de is Fariseus in mesu de sa genti dd’ant nau: «Su maistu, ameletzaddus a is iscientis tuus».

 

39 E unus cantus de is Fariseus in (de) mesu de sa genti dd’ant nau: «Su Maistu, certaddus a is iscientis tuus».
 

 

Lc 19,39 E tzertosunos de sos Fariseos chi fin in mesu a sa zente li nerzein: “Su Mastru, briga sos dischentes tuos!”.

 

Lc 19,39 E tzertosunos de sos Fariseos chi fin in mesu a sa zente li nerzein: “Su Mastru, briga sos dischentes tuos!”.

 

 

40 E arrespundendi at nau: «Si nau sa beridai, chi custus s’ant a citiri, is perdas ant a tzerriai».

  

 

40 E arrespundendi (Ma issu ddis at arrespustu) e at nau: «Si ddu naru deu, chi si citint custus (custus s'ant a citiri), ant a aboxinai is perdas».

 

Lc 19,40 Ma isse rispondheit nerzendhe: “Bos naro chi si custos s’an a cagliare, an a abboghinare sas pedras”.

 

Lc 19,40 Ma isse rispondheit nerzendhe: “Bos naro chi si custos s’an a cagliare, an a abboghinare sas pedras”.

         
     
     
   

Discussione

Lc 19,28 artziendi

nAGh 2001: anabaìnon, s’est pèrdiu scriendi o cun “si nc’incaminàt” si tradusit eporeueto e fintzas e anabainon?: artziendi.

nAP 27.03.04 Infatti, sono due cose diverse. Cei 97 specifica aggiungendo "davanti a tutti". Utile, ma forse non necessario.

 

 

Lc 19,29 comenti fut acostiendi

però in greco non si tratta di una perifrastica, ma di un aoristo. Per cui anche forse meglio "candu" invece di "comenti".
nAGh:
anabaìnon, s’est pèrdiu scriendi o cun “si nc’incaminàt” si tradusit eporeueto e fintzas e anabainon?: artziendi.

AP 27.03.04 Per quanto riguarda si nc'incaminàt", mi sembra ora che suoni un po' male, per la pronuncia "liturgica".

 

 

alto

        

Lc 19,29 de is Olivarius:

tale traduzione, alternativa a quella "Monti de is Olias" è indipendente dalla questione se si debba  derivare e accentuare come gen. plurale da elaía, as  "Monte delle Olive" opp.come nominativo-vocativo da elaión, ôros "Monte chiamato Uliveto" (cf At 1,12), e si propone solo come domanda se in sardo sia più naturale dire "Monti de is Olias" o "Monti de is Olivarius". In At 1,12 la traduzione letterale sarebbe "Monti Olivariu".
A parte questo, ci si potrebbe chiedere se è meglio dire prima il nome "Monti de is Olias/Olivarius" e poi il commento "comenti ddi nanta", o simile. In questo caso però vedere la successione dei "comenti". 
nAGh:
"Monti de is Olias" o "Monti de is Olivarius": deu creu ca in sardu s’iat a podiri agatai siat in d’unu modu che in s’atru a segundi chi si bolit fai cumprendi ca est unu monti anca ddu’at medas olivarius distintus s’unu de s’atru e mancai fintzas e beni serraus o unu monti totu postu a olias (mancai fintzas e nomenadas po calancuna cosa: po sa mannesa, po su frutu o atru) ma chentza de fai pentzai chi ddu’apat medas olivarius. Iat a podiri essi fintzas e feti "Monti Olivariu" cumenti in At 1,12, ma chi fessit una grandu terra totu a unu, posta.a olias, iat podiri essi fintzas e "su Monti de s’Olivariu” puita ca in sardu s’umperat meda “de” po ispecificai is toponimus. In bidda po donai su nòmini a unu logu si narat giai sempri: “Su monti de…” chi siat monti in su sèriu o chi siat pranu o canali.
"comenti ddi nant", fortzis ponendi aici, sa frasi si ligit mellus: E fut sussèdiu ca, candu fut…. su Monti de s’Olivariu?, comenti ddi nant, at mandau…

 

Lc 19,29 ca at

l'ordine e la distanza da "est sussediu" rende difficile la comprensione. Lc1900 è più chiaro.

 

Lc 19,29 mandau duus

accusativo? "a duus", come Lc1900? dove però è brutta la ripetizione di "accanta".
nAGh:
innoi sa “a” po marcai s’acusativu personali si podit fintzas e non ponni puita ca ddu’est su numerali “duus”, pero’ no creu chi siat proibiu.

 

Lc 19,31 arrespundei

gr. "direte" "eis a nai" cf Lc1900
nAGh: (fintzas e 19,33) prima de totu mi parit ca chi unu bit a un’atru in s’ora e totu chi est faendi una cosa chi no iat a depi fai, dd’iat a narri: “E puita ndi ddu seis iscapiendi?”; comenti iat essi prus naturali a umperai su presenti de fasi de su tempus benidori: “Naraiddi”, perou innoi nci est fintzas e su problema de arrispetari is tempus e in grecu no ddu’at mancu pronòmini.

 

Lc 19,31 Su Sennori

Citazione nella citazione: il titolo di "signore" è pensato in bocca ai discepoli, e del resto mai altrove nel vangelo di Luca Gesù usa per sé questo titolo. Si potrebbe aggiungere un possessivo, sia in "Su Sennori nostu" sia in "Su meri nostu".
Inoltre: meglio prendere oti come parte della risposta, e non come introduzione del discorso diretto (cf anche dopo v. 34): "Poita su sennori nostu ndi tennit abbisongiu" (se si mette la "a" bisogna forse raddoppiare la consonante seguente?).
Infine: le scelte ai  vv. 31.34 devono essere identiche.
nAGh: (abbisongiu est mellus a ddu scriri cun duas b, fintzas e chi in medas biddas si narat cun d’una feti) Fintzas e chi “O kurion” est in printzipius de frasi, ita ndi narais de dda furriai?: “Abbisongiat a su Sennori (meri) nostu”

 

Lc 19,32 funt istetius

in questo caso anteriorità: fiant... iat nau .. iant biu? cfr Lc1900
nAGh: deu dd’ia pentzada aici: “E is chi iat mandau funt andaus e ant agatau su chi ddis iat nau” (mi parit ca Lc1900 umperat feti e sempri su trapassau)

 

Lc 19,35 nci ant ampulau

il senso "causativo" è meglio reso in  Lc1900 "far salire"; evitare che Gesù sembri un "peso morto" o un "minorato" incapace di far l'azione di salire...
nAGh: nci ant ampulau : est berus innoi srebit fatu : nci ant fatu ampulai; innantis puru ia a ponni : ndi dd’ant ingortu anca fut e nci ant getau…

 

Lc 19,36 Comenti issu caminàt

qui invece ci starebbe la perifrastica; il verbo "andai" mi sembrerebbe inoltre più naturale: "e comenti issu fiat andendi... "  cf Lc1900

 

Lc 19,36 sterriant asuta

non riterrei necessario specificare "asuta", sterri contiene già l'idea, e siccome poi c'e "sulla via" mi sembra che appesantisca un po'.

 

Lc 19,37 a tretu de sa punta a basciu

ci ho messo un po' per ricordare che "punta a basciu" è l'inizio della discesa.
nAGh: "punta a basciu" creu chi custu siat unu modu de nai no umperau in logus meda po nai: calada, e tandus creu chi siat mellus a ponni custu fueddu cumenti est in Lc1900

 

Lc 19,37 monti

dicevamo con la maiuscola ?

 

Lc 19,37 su muntoni

in 2,13 era sa truma : perché cambiare ?

 

Lc 19,37 ncumetzau a s’alligrai e a laudai

detto così sembra che prima i discepoli fossero tristi. xairontes qualifica il verbo seguente "lodare": ant cumentzau a laudai a Deus cun prexu e a boxi manna. In 15,5 si è tradotto "totu prexau".
nAGh: innoi iat a bastai: prexaus, fintzas e postu innantis de a laudai: (totu)  prexaus ant cumentzau a…

 

Lc 19,38 Beneditu su chi est benendi

a parte le questioni di critica testuale (presenza o meno dell'articolo prima di re, e presenza o meno dei termini erxomenos e basileus), la frase "benedetto colui che viene" è (anche oggi) la frase di benvenuto che si dice all'arrivo di qualcuno. Considerando poi, eventualmente, anche le risonanze "escatologiche" io tradurrei "Benedittu su chi arribada, su rei", opp. anche "Benedittu ses tui chi arribas, su rei, ...".
nAGh: Beneditu su chi arribat: arribai no m’est mai pràxiu puita ca dd’eus pigau a prestidu de s’italianu.  Su fueddu sardu est: lòmpiri.
“Rei e urrei”
mi parit ca dd’eus discùtiu un’atra borta.

 

Lc 19,38 su celu 

proprio se si vuol riprodurre la struttura a chiasmo, mi sembrerebbe meglio non ripetere "celu-celus"; se poi si trovasse un modo per non mettere l'articolo determinativo, tanto meglio (anche se non è poi così importante): in su celu paxi e gloria in su logu prus artu. 

 

Lc 19,39 ameletzaddus

nAGh: Lc 19,39: ameletzai: “ameletzai” bolit narri minacciare, ma mi parit ca innoi, fintzas e biendi is interpretatzionis donadas de is atrus bolit narri rimproverare chi deu ia a tradusi “certai”: certaddus

 

Lc 19,40 Si nau sa beridai

qui il gr. ha solo "io dico a voi", senza "amen": Deu si ddu naru/ Si ddu naru deu...

 

Lc 19,40 custus s’ant a citiri

mi sembrerebbe più naturale dire: chi si cittint custus, s'ant a ponni a zerriai is pedras.
nAGh: tzerriai: bolit narri fintzas e feti "chiamare', chi podit fai pentzai, a chini est pagu spertu, “chiameranno le pietre” e  in prus mi parit ca innoi su verbu est unu pagu prus forti. Puita non poneus “aboxinai”?

 

 
   
   
   
   
   
   
   
   
Traduzione dal greco in sardo campidanese, variante del Sarcidano isilese, di Antioco e Paolo Ghiani.

 

 

   

 

   
© Vangelo di Luca 2001. Traduzione in sardo campidanese, variante del Sarcidano isilese, 
di Antioco e Paolo Ghiani. Consulenza esegetica di Antonio Pinna.
Proposta di traduzione di Paolo Ghiani con osservazioni di Antonio Pinna e di Antioco Ghiani.
 

Luca 19,28-40 Prima e seconda bozza

Prima bozza Ghiani

28 E apustis chi at nau totu custas cosas [Gesus] si nc’incaminàt ananti faci a Gerusalemi.

29 E est sussediu comenti fut acostiendi a Betfage e Betania a tretu de su monti, su chi ddi nanta de is Olivarius, ca at mandau duus de is iscientis,

30 narendi: «Andai a sa bidda a faci; intrendi eis a agatai unu burrincu acapiau, chi non dd’at mai setziu nemus, iscapiaindeddu e beteindeddu.

31 E chi calancunu si pregontat: "Poita ndi ddu iscapiais?", arrespundei aici: "Su Sennori ndi tenit abisongiu"».

32 E cussus chi funt istetius mandaus funt andaus e ant agatau comenti ddis at nau.

33 Candu fiant scapiendindi su burrincu, is meris ddis ant nau: «Poita seis iscapiendindi su burrincu?».

34 E issus ant nau: «Su meri nostu ndi tenit abisongiu».

35 E nci dd’ant ingortu anca fut Gesus e ant getau a pitzus de su burrincu is manteddus insoru e nci ant ampulau a Gesus.

36 Comenti issu caminàt sterriant asuta is manteddus insoru in sa bia.

37 Issu fiat giai acostiendi a tretu de sa punta a basciu de su monti de is Olivarius totu su muntoni de is iscientis ant incumetzau a s’alligrai e a laudai a Deus a boxi manna po totus is cosas poderosas chi aint biu,

38 narendi:

«Beneditu su chi est benendi,
s’urrei, a nomini de su Sennori.
In su celu paxi
e gloria in is celus artus».

39 E unus cantus de is Fariseus in mesu de sa genti dd’ant nau: «Su maistu, ameletzaddus a is iscientis tuus».

40 E arrespundendi at nau: «Si nau sa beridai, chi custus s’ant a citiri, is perdas ant a tzerriai».

 

Seconda Bozza Ghiani

28 E apustis chi at nau totu custas cosas [Gesus] si nc’incaminàt ananti artziendi faci a Gerusalemi.

29 E est sussèdiu ca, candu fut acostiendi a Betfage e a Betania a tretu de su Monti de is Olivarius, commenti ddi nant, at mandau duus de is iscientis,

30 narendi: «Andai a sa bidda a faci; intrendi eis a agatai unu burrincu acapiau, chi non dd’at mai sètziu nemus, iscapiaindeddu e beteindeddu.

31 E chi calancunu si pregontat: "E poita ndi ddu seis iscapiendi?", eis a narri aici: "Poita ca su Sennori nostu ndi tenit abbisongiu"».

32 E is chi iat mandau funt andaus e ant agatau su chi ddis iat nau.

33 Candu fiant scapiendindi su burrincu, is meris ddis ant nau: «Poita seis iscapiendindi su burrincu?».

34 E issus ant nau: «Poita su Sennori nostu ndi tenit abbisongiu».

35 E ndi dd’ant ingortu anca fut Gesus e nci ant getau a pitzus de su burrincu is manteddus insoru e nci ant fatu ampulai a Gesus.

36 E comenti issu fiat andendi sterriant is manteddus insoru in sa bia.

37 Issu fiat giai acostiendi a tretu de sa calada de su Monti de is Olivarius candu totu sa truma de is iscientis totu prexaus ant incumetzau a laudai a Deus a boxi manna po totus is cosas poderosas chi iant biu,

38 narendi: 
«Beneditu ses tui chi lompis, 
s’urrei, a nòmini de su Sennori.
In su celu paxi 
e gloria in su logu prus artu».

39 E unus cantus de is Fariseus in mesu de sa genti dd’ant nau: «Su maistu, certaddus a is iscientis tuus».
40 E arrespundendi at nau: «Si ddu naru deu, chi si citint custus, ant a aboxinai is perdas ».

 

Luca 1900 su Diodati

28 Nau custu, Gesus camminàt ainnantis arziendi a Gerusalemmi.

29 E fiat suççediu chi candu issu fiat istetiu accanta de Betfage e de Betania, accanta de su monti nau de is Olias, hiat mandaus a duus discipulus, 

30 narendi: «Andai in cudda bidda, innì a facci; candu inci heis essiri intraus, heis agatai accappiau unu molenteddu, asuba de su cali no hat sezziu mai nisciunu; sciolleiddu e portaimiddu. 

31 E si calincunu dimandat a bosu: Poit'esti chi ddu sciolleis? heis a nai aici: Su Signori indi tenit bisongiu».

32 E cuddus chi fiant istetius mandaus fiant andaus e hiant agatau comenti issu ddis hiat nau; 

33 e mentras chi issus fiant isciollendi a su molenteddu, is meris ddis hianta nau: « Poit' esti chi sciolleis cuddu molenteddu?». 

34 E issus hianta nau: «Su Signori indi tenit bisongiu ».

35 E ddu hianta portau a Gesus; e hianta ghettadas is bestìmentas insoru a pizzus de su molenteddu, e inci hianta fattu arziai a Gesus. 

36 E mentras chi issu fiat camminendi, distendiant is bestimentas insoru, in s' arruga.

37 E candu issu fiat già accanta de sa calada de su monti de is Olias totu sa multitudini de is discipulus, cun grandu allirghia, hiat cumenzau a laudai a Deus a boxi arta, po totus is operas de potenzia, chi hianta bistas; 

38 narendi : 

« Benedittu su Rei chi benit in nomini de su Signori! Paxi in celu 
e gloria in is logus altissimus! ». 

 

 


39 E algunus de is fariseus de mesu de sa genti ddi hianta nau: « Maistu, reprendi a is discipulus tuus ! ». 

40 E issu hiat respustu: « Deu nau a bosaturus chi si cussus si hant a citiri, is perdas hant a zerriai! ».

 

 
       

Note