© Vangelo di Marco 1998. Traduzione in sardo campidanese, variante del Sarcidano isilese,
di Antioco e Paolo
Ghiani. Consulenza esegetica di Antonio Pinna.
Proposta di traduzione Ghiani 1998 con osservazioni Pinna 1998
Confronta Revisione Marco cap. 1
1Cumentzu de sevangčliu de Gesłs Cristu, fillu de Deus. 2Cumenti dduat iscritu in su profeta Isaia:
Mi, deu mandu su missu miu ananti tuu,
issu tat a aprontai sa bia.
3Una boxi tzerriat in su desertu:
aprontai sa bia de su Sennori,
aderetzaiddi is moris.
4 Fut bessiu Giuanni batiendi in su desertu e predichendi unu batiari de penitentzia e a perdonu de is pecaus. 5 Anca fut issu suncurriat totu canta sa Giudea e totu is Gerosolimitanus. E arreconnoscendi is pecaus intzoru si faiant batiai de issu in sarriu Giordanu. 6 E Giuanni portąt un bestiri de pilu de camellu e in lumbus una cintroxa de peddi, papąt pibitziris e meli aresti 7 e predicąt narendi: «Est benendi infatu miu su chi est prus forti de mimi, deu non seu dģnniu, incrubendimģ, de ndi ddi scapiai is corrias de is andalis. 8 Deu sapu batiau cun ącua, issu perou sat a batiai cun su Spiridu Santu».
9 In cussas dis Gesłs ndi fut benģu de Nązaret de Galilea e fut istetiu batiau de Giuanni in su Giordanu. 10 E illuegu bessendindi de sącua iat biu is celus aberendusģ e su Spiridu abascendindeddi a pitzus cumenti de una columba. 11 E de is celus ndi fut lņmpia una boxi: «Tui ses su fillu miu stimau, de tui ndapu tentu prexu».
12 Apustis su Spiridu nci ddiat impčlliu a su desertu. 13 E fiat abarrau coranta dis in su desertu a ddu tentai su tiaulu, biviat cun is bestias e is angelus ddu srebiant.
14 Apustis chi Giuanni fut istetiu arrestau, Gesłs fut andau in Galilea predichendi sa nova bona de Deus 15 e nendi: «Su tempus est lņmpiu, est acostiendi sarrčnniu de Deus; furriai de pentzamentu e creei a sa nova bona».
16 Passendi in soru de su mari de Galilea iat biu a Simoni e a Andria, su fradi de Simoni, getendinci sarretza a mari, ca fiant piscadoris. 17 E Gesłs ddis iat nau: «Poneimģ infatu e sapa fai piscadoris de ņminis». 18 E illuegu iant lassau is arretzas e ddiant postu infatu. 19 Pagu pagu prus ainnantis iat biu a Giacu de Zebedeu e a Giuanni su fradi, aconcendi is arretzas in sa barca. 20 Illuegu ddus iat tzerriaus. Issus iant lassau in sa barca a Zebedeu, su babu intzoru, cun is gerronaderis e ddiant postu infatu.
21 Lompint a Cafarnąu e illuegu su sąbudu fiat intrau a sa sinagoga e ddis donąt imparu. 22 E fiant spantaus de sa dotrina sua, ca fiat imparendiddus cun poderi e non cumenti de is literaus. 23 A sora, dduiat in sa sinagoga unņmini cun dunu spiridu malu e iat aboxinau: 24 «E ita teneus de biri cun tui, Gesłs Nazarenu? Ses benniu po su perdimentu nostu ? Gei ddu sciu e chini ses: su santu de Deus». 25 E Gesłs ddiat amaletzau: «Citudģ e bessindeddi a foras». 26 E su spiridu malu, trotoxendiddu totu, e aboxinendi a boxi manna ndi ddi fut bessiu. 27 E totus fiant abarraus aici spantaus chi, chistionendi sunu cun satru, narąnt: «Ita cosa est custa? Unu imparu nou donau cun poderi. Cumandat fintzas e a is ispiridus malus e ddi ponint in menti!». 28 E sa nomenada sua fut bessia a lestru in dņnnia logu e in totu is lącanas de sa Galilea.
29 E bessius de sa sinagoga fiant andaus illuegu a domu de Simoni e de Andria cun Giacu e Giuanni. 30 Sa sroga de Simoni fiat crocada cun sa callentura e illuegu ndi ddiant fueddau. 31 Issu fut acostiau e ndi ddiat pesada apoderendiddi sa manu; sa callentura ndi ddi fut bessia e issa ddus iat srebius.
32 A merģ, agoa chi su soli nci fut calau, ndi ddi betiant totu is fertus de mali e is chi fiant in poderi de su dimoniu. 33 Totu sa citai fiat pinnigada ananti de sa genna. 34 E iat sanau malaidus medas, de dņnnia casta de mali e nciat bogau medas dimonius; a is dimonius perou no ddus lassąt fueddai, ca iscģant e chini fiat.
35 A su chitzi, innantis de obresci, si ndi fut pesau, nci fut bessiu e si ndi fut andau a unu logu assolau e innģ megąt de pregai. 36 Simoni e is chi fiant cun issu iant sodigau, 37 ddiant agatau e ddiant nau: «Totus funt in cica tua». 38 E ddis iat arrespustu: «Andeus a atru logu, peri is biddas de acanta, ca est po custu chi ndi seu bčnniu». 39 E fiat andau predichendi peri is sinagogas intzoru, in totu sa Galilea e boghendinci is dimonius.
40 Tandus fut acostiau acanta sua unu lebrosu e preghendiddu si fiat ingenugau nendiddi: «Chi bolis, tui mi podis sanai». 41 Ndi ddi fut partu lastima, iat allonghiau sa manu, ddiat tocau e ddiat nau: «Gei bollu, sana». 42 Illuegu sa lebra fut sparčssia e fut sanau. 43 E amaletzendiddu de pressi nci ddiat bogau, nendiddi: 44 «Mi, non neris nudda a nemus, bai perou e faitģ biri de su predi e fai, ca ses torrau sanu, soferta cumenti at cumandau Mosč, chi ddis siat de testimongiu». 45 Cuddu si ndi fut andau e iat cumentzau a bandiri e a ispainai aici meda sa nova, chi Gesłs non podiat prus intrai a craru in duna tzitai, ma abarrąt in foras, in logus assolaus e beniant anca fut issu de innuisisiat.
Primo gruppo di osservazioni su tutta la traduzione - 1998
1,1
Fillu de Deus: ? Seguire Nestle-Aland
mettendo tra parentesi quadre [ fillu de Deus] ? E perņ una iniziativa
criticata.
O fare scelta diversa sullo scopo delle note di critica testuale?
Oppure ancora, concepire diversamente la funzione delle note di critica testuale?
1,4 fu bessiu : a) perché "fu bessiu"? Poi, di per sé come fa Giovanni a battezzare nel deserto? Subito dopo viene detto che battezza nel Giordano. Cč in realtą un piccolo problema di critica testuale.
b) CEI di per sé ritiene secondario il kai del v. 4.
c) Contrariamente al TCGNT, alcuni preferiscono come pił originale la lezione con larticolo determinativo il Battezzatore (cf Pesch, ABU, NVB, NRSV): apparve Giovanni il battezzatore nel deserto, predicando ;
d) in ogni caso, non cč nel greco lo sdoppiamento e a perdonu de is peccaus;
1,8 su Spiritu Santu: Cei scrive sempre Spirito santo, con santo minuscolo. Inoltre, in Gr non cč larticolo determinativo.
1,11 tentu prexu: in considerazione di quanto si dirą in 14,11, converrebbe trovare qui una traduzione pił caratterizzata dal concetto di dokeo;
1,14 arrestau: paradothźnai : č lo stesso verbo che poi traducete in genere con intregai nel contesto di Giuda. Poi non userete mai pił il verbo arrestai
verifica sulle occorrenze di paradidomi (20 volte in Mc):
1:14 fut istetiu arrestau
3:19 su chi apustis ddiat traģxiu
4:29 e candu su fruttu č prontu (qui non state traducendo il greco )
7:13 po su connotu chi seis tramandau , dove la radice cč due volte th`ę paradovsei uJmw`n h|ę paredwvkate, e dove tramandau non mi sa molto di sardo
9:31 funt po ddintregai (dove si perde il passivo Divino? Non so )
10:33 ddant a intregai
10:33 dant a intregai a is istrangius
13:9 sant a intregai a is tribunalis
13:11 e candi si ndant a pigai po sintregai o{tan a[gwsin uJma`~ paradidovnte~, dove usate pigai per agō (cf pigai in 14,48 per syllambanō )
13:12 e su fradi at a intregai a su fradi
14:10 po si ddus intregai
14:11 po si ddus intregai
14:18 mat a traģxi
14:21 somini chi at traģxiu
14:41 ddu intregant (anche qui si perde il passivo, in ogni caso non mi sembra proprio un passivo divino, come qualcuno vuole per 9,31)
14:42 su chi est traixendumi (perché cambiare qui la traduzione?
14:44 su traitori (sia per questioni linguistiche sia per prudenza storica, bisognerebbe decidersi a lasciar perdere questa traduzione con tradire)
15:1 ddiant intregau a Pilatu
15:10 ddiant intregau po fengia
15:15 ddis iat intregau
1,15: su tempus est lompiu: laccento č sui verbi, posti allinizio: omologare la prima frase: Est lompiu su tempus, (e )
Di per sé, si tratta di un perfetto: una situazione stabilizzata
Non č male lo scherzo di Pesch che suddivide gli annunci: Est lompiu su tempus, e Sest accostau sarregnu de Deus; furriai de penzamentu, e Creei a sa nova bona,
Controllare quanti verbi traducete con lompi; č unarea semantica importante
1,17 a) Poneimģ infatu, deute opiso mou, non mi sembra adatto per il concetto di sequela: idea che poi perdete del tutto in Mc 8, 33, dove invece il testo CEI 1997 finalmente si corregge: non si tratterą de ci stesiai a Pedru, ma de ddu torrai a poi in su logu su, avattu de Gesus.
In 10,21 usate sodigai.
In 14,13 usate ponni infatu per akoloutheo; in 14,51 per synakoloutheo; in 15,41 per akoloutheo
Da noi: avatu e infatu non sono equivalenti.
1,17 b) E Gesłs ddis iat nau : Qui la parola di chiamata di Gesł ha una particolare solennitą, che mi sembra persa nel tipo di passato che usate.
1,21: ddis donąt imparu: di per sé ddis qui non cč, si tratta di unaggiunta secondaria rispetto al v. 22.
1,22 is literaus: forse č troppo generico per la specializzazione teologica e giuridica degli scribi.
1,23: controllo delle rese di kai euthus: qui equivale allebraico ed ecco.
1,24a: perdimentu nostru?: perché interrogativo? CEI ed altri esclamativo. NRSV interrogativo.
1,24a: Gei ddu sciu e chini ses: su santu de Deus: ggei ddu sciu, mi pare tranquillizzante, invece che costringente e minaccioso.
1,24c perdimentu: Tenuto conto dellimportanza narrativa del verbo apollumi tenterei di tradurre allo stesso modo almeno in 1,24, in 3,6 e poi in 11,18 e 12,9: inizio e fine della fine prima parte, sinagoga, trasformazione narrativa etc. ; tempo di realizzazione nel momento narrativo culminante di 11,1-13,37. Verbo chiave della trama conflittuale del vangelo.
Cf una concordanza per le altre occorrenze
1,25 citudģ : dare pił forza al comando Citudģ, magari con una virgola.
1,33 genna: decide per la porta di casa; perché non lasciare lambiguitą per la porta della cittą?
1,31 apoderendiddi sa manu: sarebbe meglio forse usare unespressione meno funzionale e pił simbolica del gesto biblico di Dio che prende la mano: cf Is 41,13; 42,6; 45,1; Sal 73,23-24 (Boismard). Cf del resto: 5,41 e 9,27.
1,36 iant sodigau: a) Di per sé il testo ha il singolare concordato con Pietro. Il plurale č una variante facilitante.
b) il dialogo passa al presente: perché non conservarlo?
1,41 lastima: Perché non preferire adirato?
1,41 Gei bollu: č troppo dimesso: si tratta del ruolo tradizionale della volontą e del comando : si tratta, con il gesto dello stendere la mano, di una specie di theologumenon; cf 5,41; 9,25; in tutto il passo, scelta testuale e tipo di traduzione, č in funzione una specie di sordina.
1,45 tzitai, ma prima citai .
1,45 sa nova : perņ, semitismo per la cosa